Sự nghiệp cầu thủ khiêm tốn
Philippe Troussier bước vào bóng đá chuyên nghiệp khá muộn, khi ông gia nhập đội hình Angoulême Charente mùa giải 1976-77, ở độ tuổi 21.
Trước đó, Troussier có hai năm thi đấu cho các đội trẻ khiêm tốn AS Choisy-le-Roi và RC Joinville.
Ngay mùa giải đầu tiên khoác áo Angoulême, Troussier tham dự 22 trận trong số 34 vòng đấu Division 2 (giải bóng đá hạng Nhì của Pháp) - tương đương với Ligue 2 ngày nay.
Ông rời đi ngay mùa hè 1977, sau khi Angoulême kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 7 nhóm A giải Division 2, giành 37 điểm (tính 2 điểm mỗi trận thắng).
Bến đỗ của Troussier là Red Star, CLB lâu đời thứ 4 ở Paris và từng có 6 mùa giải tham dự Division 1 (ngày nay là Ligue 1).
Khi ấy, Red Star cạnh tranh suất lên hạng Division 1 ở nhóm B. Troussier không có nhiều cơ hội thi đấu và chỉ có đúng 3 lần được tung vào sân tại giải hạng Nhì Pháp.
Chuyến phiêu lưu thứ hai khép lại, cánh cửa mới mở ra với Troussier. Lần này là FC Rouen, cũng thuộc Division 2, nơi ông thành công nhất trong sự nghiệp cầu thủ chuyên nghiệp.
Trong 3 mùa giải thi đấu ở Normandie, cực tây bắc chiếm khoảng 5% diện tích nước Pháp, hậu vệ sinh năm 1955 có 79 trận đấu trên mặt trận Division 2 với Rouen, ghi 8 bàn thắng.
Rời khỏi thành phố Rouen, thủ phủ của Normandie, Troussier gia nhập Stade de Reims, gã khổng lồ sa sút của bóng đá Pháp.
Reims từng có 6 lần vô địch Pháp, đặc biệt là hai lần vào chung kết Cúp C1 châu Âu các mùa 1955-56 và 1958-59. Trong cả hai trận này, họ đều thua gã khổng lồ Real Madrid, lần lượt 3-4 và 0-2.
Khi Troussier gia nhập Reims, CLB thuộc thành phố cùng tên được thành lập bởi người Gaul và thuộc Đế chế La Mã, đang vật lộn giải hạng Nhì. Ông thi đấu 38 trận rồi treo giày.
Kinh nghiệm và kiến thức đồ sộ
Sau khi treo giày ở tuổi 29, cầm trong tay giấy phép huấn luyện, Troussier ký hợp đồng với LĐBĐ Pháp.
Bản hợp đồng mới này biến ông trở thành một trong những nhân vật quan trọng nhất của INF Vichy (Học viện bóng đá quốc gia Vichy; tên tiếng Pháp: Institut national du football de Vichy), trung tâm ra đời từ 1972 và trở thành nền tảng cho sự xuất hiện của học viện Clairefontaine năm 1988.
INF Vichy đào tạo cầu thủ trẻ và thời gian đầu chủ yếu thi đấu giao hữu.
Khi Troussier xuất hiện, INF Vichy đã có đội chính đá giải Division 3 (ngày nay là Championnat National), cùng đội dự bị tranh tài ở Division 4 (Championnat National 2).
INF Vichy tham dự Division 3 mà không lên hay xuống hạng, chủ yếu là sân chơi cho các cầu thủ trẻ phát triển tài năng, tích lũy kinh nghiệm.
Troussier ghi dấu ấn khi giúp INF xếp thứ hai trong nhóm đấu của mình ở mùa giải 1983-84.
Thành tích ấy giúp ông được rất nhiều chuyên gia bóng đá Pháp khen ngợi. Trên thực tế, Troussier góp phần kiến tạo cơ sở bóng đá hiện đại để vài năm sau học viện Clairefontaine kế thừa và phát triển lên đỉnh cao.
Clairefontaine là cái nôi của nhiều ngôi sao đội tuyển Pháp như Nicolas Anelka, William Gallas, Thierry Henry, Louis Saha, Christopher Nkunku, Kylian Mbappe... Chức vô địch World Cup 2018 và á quân Qatar 2022 có dấu ấn lớn từ học viện.
Đồng thời, Clairefontaine cũng "sản xuất" một số cầu thủ nước ngoài như Mehdi Benatia (Tunisia) và Raphael Guerreiro (Bồ Đào Nha)...
Mang trong mình tư duy bóng đá hiện đại và phù hợp bối cảnh, khi kết thúc hợp đồng với LĐBĐ Pháp, Troussier dẫn các đội bóng quốc nội US Alencon, Red Star 93 và Creteil.
Troussier là một người thích đi lại, du lịch và khám phá bên cạnh phát triển thể thao. Vì thế, năm 1989, ông quyết định giương buồm ra khơi để bắt đầu con đường "truyền giáo", xây dựng hệ tư tưởng bóng đá cho riêng mình.
Con tàu của "phù thủy trắng" không ngừng di chuyển giữa châu Phi, châu Á và có khoảng thời gian ngắn trở lại Pháp. Từ 2018, ông gắn bó cùng bóng đá Việt Nam, ban đầu là cố vấn kỹ thuật rồi trở thành HLV trưởng đội U-19.
