"Tôi rất xúc động khi viếng thăm và tỏ lòng thành kính sâu sắc trước ngôi nhà thờ Phan Huy Chú và các thành viên khác của dòng họ Phan. Cám ơn dòng họ đã giữ gìn và bảo quản ngôi nhà thờ này. Là một người con của dòng họ Phan, giờ đây giữ chức Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, tôi tự hứa với bản thân sẽ cố gắng làm theo những lời dạy của tổ tiên", bút tích tiếng Anh của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki - moon được người trong dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn dịch lại.
 |
|
Lưu bút bằng tiếng Anh cho ông Ban Ki - moon viết được treo trên tường nhà thờ Phan Huy Chú (Sài Sơn, Quốc Oai, Hà Nội). Ảnh: Phương Hòa. |
Theo ông Phan Huy Thanh, đời thứ 16, trưởng chi 2 của dòng họ Phan Huy thì chuyến thăm chỉ diễn ra trong vòng 45 phút, vào ngày 23/5 và thông tin được bí mật tới phút cuối. Nhà thờ Phan Huy Chú - cũng là từ đường của dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn là nơi đón tiếp vị Tổng thư ký Liên Hợp Quốc.
Ông Thanh kể, trước ngày ông Ban Ki - moon về Sài Sơn, có người đến gặp ông Phan Huy Giám, thủ từ đền thờ, đặt vấn đề phái đoàn của Liên Hợp Quốc muốn về thăm nhưng không nói rõ là ai. Ngôi nhà thờ là di tích lịch sử văn hóa nên hàng năm đón tiếp nhiều đoàn, đặc biệt là học sinh các trường mang tên nhà bác học Phan Huy Chú nên người trong họ không thấy lạ lẫm.
Cách thời điểm viếng thăm hai ngày, lực lượng bảo vệ về xã Sài Sơn làm việc liên tục. Ông Thanh tò mò, gặng hỏi nhưng mọi thông tin vẫn được giữ kín đến ngày cuối cùng. Mãi đến tối muộn ngày 22/5, người trong họ Phan Huy mới biết vị khách muốn thăm đền là ông Ban Ki - moon.
"Chúng tôi hơi bất ngờ nhưng vẫn chuẩn bị chu đáo cho cuộc gặp gỡ, ăn mặc theo lối cổ truyền và chuẩn bị bộ sách Lịch triều hiến chương loại chí - bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của Việt Nam, tác phẩm nổi tiếng của cụ Phan Huy Chú để tặng cho ông ấy", ông Thanh nói và kể thêm, người trong họ được thông báo là khoảng 14h khách sẽ về tới nơi nhưng sau đó, lịch trình lùi lại gần 2 tiếng đồng hồ vì ông Ban Ki - moon còn phát biểu trước Quốc hội Việt Nam.
 |
|
Vợ chồng ông chụp ảnh cùng các thành viên dòng họ Phan Huy trước nhà thờ. Ảnh chụp lại. |
Theo lời vị trưởng chi, cả đoàn chỉ có khoảng 3,4 chiếc xe, chở vợ chồng Tổng Thư ký và các nhân viên an ninh. Trong 45 phút thăm nhà thờ Phan Huy Chú, ông Ban Ki - moon thắp hương, ngồi viết lưu bút, thăm thế thứ đồ (bản đồ thể hiện thứ tự các thế hệ trong dòng họ), bắt tay với từng người trong họ, chụp ảnh lưu niệm rồi rời đi. Ông không nói rõ lý do về thăm và cũng không ngỏ ý muốn xem gia phả dòng họ.
Thời gian gặp gỡ khá ngắn nhưng vị Tổng thư ký Liên Hợp Quốc để lại ấn tượng thân thiện, gần gũi cho những người đứng đầu dòng họ Phan Huy. Thấy có khách nước ngoài về thăm, hàng chục người dân thôn Thụy Khuê đứng gần tường bao của nhà thờ để xem. Ông Ban Ki - moon trông thấy người mẹ bế đứa trẻ con liền đến gần, cười thân thiện và chơi đùa cùng đứa bé một lúc.
"Ông ấy để lại bút tích, ghi là một người con của dòng họ Phan nhưng người trong họ chúng tôi chỉ coi đây là chuyến viếng thăm của cá nhân ông, chiêm bái ngôi nhà thờ cụ Phan Huy Chú. Chúng tôi đều có thông tin nhưng không đưa ra dù cuộc thăm viếng ấy diễn ra đã hơn 5 tháng. Thời gian quá ngắn để nhận xét ông ấy muốn gì, cũng không nên suy đoán rằng ông Ban Ki - moon về nhận tổ tiên như một số thông tin rộ lên trong mấy ngày gần đây", ông Thanh nói.
 |
|
Nhà thờ Phan Huy Chú, nơi Tổng thư ký Liên Hợp Quốc về thăm vào chiều 23/5. Ảnh: Phương Hòa. |
Theo vị trưởng chi, dòng họ có gia phả, bản vẽ các thế hệ hết sức rõ ràng nhưng chưa bao giờ ghi có chi, nhánh nào ở Hàn Quốc. Dòng họ Phan Huy ở Sài Sơn có gốc tích từ Thạch Châu, Lộc Hà (Hà Tĩnh). Đến thời cụ Phan Huy Cẩn (1722 - 1789), đời thứ 7 dòng họ Phan Huy, con thứ 6 của Quận công Phan Văn Tĩnh thì di chuyển ra Sài Sơn (Quốc Oai), tính đến nay có lịch sử hơn 250 năm. Nhà bác học, nhà thơ, nhà thư tịch Phan Huy Chú (1782 - 1840) là cháu nội cụ Phan Huy Cẩn.
"Hàng năm, người trong họ Phan Huy từ Hà Tĩnh, Vĩnh Phúc về Sài Sơn gặp mặt đầu xuân vào 5/1 và giổ Tổ 12/4 Âm lịch. Con cháu trong họ giữ lệ 2 năm tế lễ một lần. Năm nào chúng tôi vẫn về Hà Tĩnh thăm viếng quê gốc", ông Thanh cho hay.
Ảnh: Ông Ban Ki-moon thân thiện trong chuyến thăm Sài Sơn
|
Trong hai ngày 22 - 23/5, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon có chuyến thăm chính thức Việt Nam nhằm thúc đẩy các chương trình hợp tác sau 2015. Ông trao đổi với các lãnh đạo Việt Nam về vấn đề an ninh quốc tế, hợp tác giữa Việt Nam, ASEAN với LHQ, hoạt động gìn giữ hòa bình. Ông đã có buổi nói chuyện trước toàn thể Quốc hội Việt Nam vào chiều 23/5. Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của ông từ khi đảm nhận vị trí Tổng thư ký LHQ năm 2007. Ông Ban Ki-moon sinh năm 1944, tốt nghiệp Trường Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc, chuyên ngành quan hệ quốc tế, sau đó có bằng thạc sĩ về quản trị công tại Trường đại học Havard, Mỹ. Ông có vợ và 3 con. Ngoài tiếng Hàn Quốc, ông nói tiếng Anh và Pháp. |
Phương Hòa